ضرورت تصحیح انتقادی مکتوباتِ صدی از شرف‌الدین مَنیَری

Authors

  • ابوالقاسم قوام گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
  • سلمان ساکت گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
  • سید جواد مرتضایی گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
  • محمّد صادق خاتمی گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
Abstract:

شرف‌الدین مَنیَری (661؟‑782 ق) مشهورترین شیخِ طریقة کبرویّة فردوسیه در هند است. مکتوبات صدی مهم‌ترین اثر فارسی اوست که یکی از مریدان خاصش به نام زین بدر عربی آن را تدوین کرد. در این نوشتار پس از معرفی این اثر، نمونه‌هایی از اختلافات مهم و تأمل‌برانگیز چاپ‌های سنگی با نسخه‌های کهن مکتوبات صدی بیان می‌شود تا خوانندگان ضرورت تصحیح انتقادی این اثر را دریابند. سبب تصحیح مکتوبات صدی افزون‌بر قدمت و اهمیت آن، بسیاریِ دست‌نویس‌های این اثر است که تصرفات و لغزش‌های کاتبان را نیز به همراه داشته است و در این مقاله به برخی از آنها اشاره می‌شود؛ همچنین هریک از چاپ‌های سنگی با یکدیگر و نیز با نسخه‌های کهن کتاب، اختلافات مهم و تأمل‌برانگیزی در ضبط واژه‌ها و عبارت‌ها دارد و به همین سبب برای دستیابی به متنی منقّح و نزدیک به آنچه شیخ مَنیَری نوشته، تصحیح این اثر بایسته و ضروری است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ضرورت تصحیح انتقادی دیوان خواجوی‌کرمانی

دیوان خواجوی‌کرمانی که شامل قصاید، غزلیات، قطعات، ترکیبات، ترجیعات، مسمط‌ها و رباعیات اوست، با همة اهمیتی که از جنبه‌های متعدّد می‌توان برای آن متصوّر بود، از جمله دیوان‌هایی است که تاکنون بیش از یک بار تصحیح نشده است. این تصحیح به اهتمام احمد سهیلی‌خوانساری در سال ۱۳۳۶ صورت گرفته که اشکالات فراوانی دارد. از جمله اشکالاتی که به این تصحیح وارد است، این نکته است که از همة نسخه‌های موجود دیوان استفا...

full text

ضرورت تصحیح انتقادی غزلهای خواجوی کرمانی

هرچند بسیاری از متون ادبی ما به کوشش استادان و محققان و به شیوۀ علمی و انتقادی تصحیح شده اند، امّا هنوز مجموعهای از آثار قدما را می شناسیم که به طبع انتقادی نرسیده اند و صورت کاملاً قابل اعتمادی از آنها عرضه نشده است. از جملۀ این متون، دیوان کمال الدّین محمودبن علی مشهور به خواجوی کرمانی (م: 750) است که علاوه بر داشتن ارزشهای فراوان مستقل فرهنگی و ادبی، واسطۀ پیوند غزل سعدی و حافظ هم هست و بنابرای...

full text

ضرورت تصحیح انتقادی دیوان خواجوی کرمانی

دیوان خواجوی کرمانی که شامل قصاید، غزلیات، قطعات، ترکیبات، ترجیعات، مسمط ها و رباعیات اوست، با همه اهمیتی که از جنبه های متعدّد می توان برای آن متصوّر بود، از جمله دیوان هایی است که تاکنون بیش از یک بار تصحیح نشده است. این تصحیح به اهتمام احمد سهیلی خوانساری در سال ۱۳۳۶ صورت گرفته که اشکالات فراوانی دارد. از جمله اشکالاتی که به این تصحیح وارد است، این نکته است که از همه نسخه های موجود دیوان استفا...

full text

طریقۀ فردوسیه و تأثّرات آن از سلسلۀ کبرویه از رهگذر مکتوبات صدی

در برخی از منابع کهن و متأخر، طریقۀ شرف‌الدین مَنیَری (661 ؟‑782 ق) به سلسلۀ سهروردیه و گاه چشتیه منسوب شده؛ حال آنکه به‌گواه آثار شیخ منیری و نیز بیشترِ منابع هم‌روزگار او، شرف‌الدین به طریقۀ کبرویۀ فردوسیه منتسب بوده است. در این پژوهش با روش توصیفی- ‌تحلیلی به این مسئلۀ کانونی، نادرستی انتساب شیخ منیری به سهروردیه و گاه چشتیه، پرداخته شده است تا افزون‌بر تبیین ضرورتِ مشخص‌کردن طریقة شیخ منیری به ...

full text

ضرورت تصحیح مجدّد مجالس‌العشاق

مجالس‌العشّاق، منتسب به سلطان حسین بایقرا، تذکره‌ای با محوریّتِ عشقِ مجازی است. تألیف آن در سال 909 هجری قمری به پایان رسیده است. این اثر در سال 1375 به اهتمام غلامرضا طباطبائی‌مجد تصحیح و چاپ و منتشر شد. چاپ طباطبائی‌مجد نخستین چاپ حروفی مجالس‌العشّاق است؛ بنابراین همواره از فضل تقدّم برخوردار است؛ اما نبودِ دسترسی مصحّح به دست‌نویس‌های معتبر و اَقدَمِ اثر و کم‌توجهی به اصولِ علمیِ تصحیحِ ...

full text

تصحیح انتقادی ابیاتی از دیوان انوری

دیوان انوری - شاعر نامدار سده ششم- از متون ارزشمند تاریخ ادبیات فارسی است که بیش از پنجاه سال پیش، یک بار به همت سعید نفیسی و بار دیگر به کوشش محمدتقی مدرس رضوی تصحیح و منتشر شده است. علی‌رغم کوشش مصححان و گام­های بلندی که در این راه برداشته­اند، هنوز کاستی­های بسیاری در ضبط اشعار شاعر هست که بیشتر ناشی از نقص در قرائت نسخه­های استفاده شده و دسترسی نداشتن به برخی نسخه­های کهن است. در این پژوهش ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 1

pages  37- 56

publication date 2019-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023